Iedereen kent het wel: de nare droom, ook wel de nachtmerrie. Dromen komen uit onze geest, de hersenen. Terwijl je droomt, zie je echter een hele wereld voor je en jij (het droom personage) beweegt je in die wereld rond. Wanneer je in je droom ruzie hebt met een dierbare, is dat pijnlijk en zeg je: “auw, die persoon heeft mij pijn gedaan”. Je maakt dus een onderscheid tussen jezelf en de persoon waar jij ruzie mee hebt. Al die tijd geloof je dat deze persoon gescheiden is van jezelf. Maar wanneer je wakker wordt, is alles verdwenen. Het bleek allemaal een illusie te zijn; een opeenvolging van beelden, gedachten en emoties die zich in jouw geest voordeden als de werkelijkheid.
Wat houdt het non-dualisme in?
Of we ons nu bewegen in de echte wereld of in de droomwereld, we hebben de neiging om de wereld te geloven zoals hij ons wordt voorgeschoteld. Maar wat nou als die wereld een illusie is en niet werkelijk is zoals hij lijkt? Dat is wat het non-dualisme impliceert. Non-dualisme betekent in feite dat de verschijning van twee of zelfs een veelvoud van afzonderlijke dingen, in de werkelijkheid niet echt afzonderlijk van elkaar zijn. Er is geen ‘ander’. De schijn van afgescheidenheid (dualiteit) is een illusie die wordt veroorzaakt door onwetendheid. Maar als dualiteit volgens het non-dualisme niet bestaat, wat is er dan wel? Je raadt het misschien al: oneindige eenheid.
Voelexpert Vera Hellemans legt het non-dualisme in aflevering #117 van de KUKURU-podcast als volgt uit: “Wij handelen hier in een wereld van dualiteit. Oftewel: er is een ‘ik’ en een ‘ander’. Vanuit non-dualiteit zijn jij, ik en de ander allemaal één maar wij ervaren die ‘ik’ en die ‘ander’ als los van elkaar. En doordat wij een ‘ik’ en een ‘ander’ of een ‘ik’ en een ‘buitenwereld’ ervaren, projecteren wij allemaal deelstukjes van onszelf in de buitenwereld.”
Waar komt het non-dualisme vandaan?
Rond de achtste eeuw ontstond ‘Advaita Vedanta’, een filosofisch-religieuze onderschool binnen de hindoeïstische Vedische filosofie. De nadruk ligt bij Advaita Vedanta op het ontdekken van je eigen essentie. Het is gebaseerd op het concept dat het hogere Zelf identiek is aan Brahman, de Absolute Realiteit. De term komt uit het Sanskriet ‘advaita’, wat ‘niet twee’ betekent, ‘veda’, wat ‘kennis’ betekent, en ‘anta’, wat ‘einde’ of ‘doel’ betekent. Maar het begrip van het non-dualisme wordt ook teruggevonden in andere religieuze en spirituele tradities. In de Soefi-traditie wordt bijvoorbeeld gezegd: “Wie zichzelf kent, kent zijn Heer”. Dat wil zeggen, wie de essentiële aard van zichzelf kent, kent de ultieme realiteit van het universum. En in het christendom wordt gezegd: “Ik en de Vader zijn één”.
Bestaat vrije wil binnen het non-dualisme?
Volgens Elmer Hendrix bestaat vrije wil binnen het non-dualisme niet. En hoewel dit in eerste instantie negatief kan klinken, kan dit perspectief jou volgens Elmer juist enorm veel vrijheid bieden. “Als je je diep kan realiseren dat er eigenlijk geen ‘ik’ is, dan is er ook geen ‘ik’ die een vrije wil heeft. Er is een kracht die ons (onze ik) beweegt. Die ‘ik’ van mijn “vrije wil” wordt namelijk bewogen door een tijdelijke uitingsvorm van zuiver bewustzijn. De diepe realisatie dat ik geen enkele vrije wil heb, heeft mij een enorme beleving van vrijheid gegeven. Want de dingen ontstaan gewoon, het (de eenheid) gebeurt door mij heen. Meer is er niet.”
Hoe kan je het non-dualisme toepassen in het dagelijks leven?
Hypnose koning Edwin Selij gebruikt het non-dualisme als een ‘spiritual practice’ vertelt hij in aflevering #55 van de KUKURU-podcast: “Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat wij allemaal hetzelfde verhaal in ons hoofd maken want ik besta omdat jij mij observeert, jij bestaat omdat ik jou observeer. Maar wanneer je uitzoomt kom je erachter dat het allemaal onderdeel van 1 verhaal is.” Een verhaal dat is opgebouwd uit een diversiteit van ervaringen waar een enkel, oneindig puur bewustzijn aan ten grondslag ligt.
Dit alles klinkt misschien als een onbehapbaar concept. Die gedachte is heel normaal. “Ons verstand heeft namelijk niet de mogelijkheid om deze eenheid te begrijpen” vertelt Elmer Hendrix in aflevering #108 van de KUKURU-podcast. Elmer noemt het non-dualisme daarom meer ‘een bewustzijn’ dan ‘een staat van zijn.’ “Je kan niet in die staat van eenheid zijn, want dan ben je er niet meer.” Non-dualiteit is dus geen geloofssysteem of een constante spirituele ervaring. Non-dualisme heeft daarom het diepe besef en begrip nodig dat afgescheidenheid en ‘anders-zijn’ een illusie is. Je zou het kunnen zien als dat je beseft dat je droomt terwijl je droomt. Je weet dat het een droom is, je weet dat jij het allemaal bent en hebt het gecreëerd, maar toch heb je nog steeds dit ene droom personage om leven door te ervaren en mee te spelen in je droom. “Je kunt jezelf hier dus ervaren in allerlei componenten, en dat is dualiteit. Daar is creatie, fysiek lijf en interactie allemaal mogelijk. Dus geniet ervan en maak het jouw spelletje” zegt Vera Hellemans.
Wil je meer leren over hoe het non-dualisme in jouw voordeel kan werken? Luister dan naar de podcasts van Vera Hellemans, Edwin Selij en Elmer Hendrix op KUKURU.nl.
Geschreven door: Maria Ararat Cortès
